Elektronische muziek, ambachtelijk vervaardigd. Elektronica en akoestische klanken vinden elkaar in een album dat schijnbaar uiteenlopende werelden combineert. Analoog gemixt, gemasterd en gesneden volgens ooit gangbare, nu vrijwel verdwenen audiofiele methodes. Muziek om op allerlei niveaus van te genieten. En je kunt er ook gewoon naar luisteren.
Hoe het kwam
Het is misschien wat vreemd voor een trombonist, maar ik heb altijd van elektronische muziek gehouden. Een van mijn eerste platen was Equinox, van Jean Michel Jarre, en die plaat heb ik grijsgedraaid. De onweersplaat, noemde mijn moeder hem.
Dus toen ik, jaren later, op het conservatorium, een bijdrage kreeg van de deftige Koninklijke Toonkunstenaarsbond voor de aanschaf van een piano, kocht ik daar geen piano voor, maar mijn eerste synthesizer. Een Ensoniq Esq-1, ik heb en gebruik hem nog steeds.
Ik ging steeds meer optreden en componeren. Bandjes kwamen en gingen. Het gepruts met die synthesizer bleef. En er kwam er een bij. En nog een…
Een paar jaar geleden merkte ik dat, ongemerkt, het gepruts was overgegaan in iets waarin ik wel potentie zag. Ik ging stukken uitwerken, en er begon zowaar een repertoire te ontstaan. Er was, zo halverwege 2021, genoeg materiaal om aan een album te denken.
Mathijn
Nu wilde ik graag iemand hierbij betrekken, omdat twee mensen nou eenmaal meer weten dan één. En ik weet dat de Artiest zelf wel eens te dicht op zijn materiaal staat om daar echt objectief over te oordelen.
Hier komt Mathijn den Duijf in het verhaal. Ik had hem ooit ontmoet in Kytopia, en we konden het meteen goed vinden. Hij bleek de eerste plaat van Kyteman te hebben geproduceerd, en we bleken veel ideeën over productie en sound te delen. Ik had intussen ook al eens een productie bij en met hem opgenomen, en dat beviel uitstekend. Alles analoog, natuurlijk, want dat is zijn handelsmerk. Dus ik belde Mathijn.
Ja, natuurlijk! Was zijn reactie, toen ik hem vroeg of hij mij wilde helpen. Ik kom eraan. En binnen een paar dagen stond hij voor de deur, met zijn grote bus vol met analoge spullen. Ik heb hem 24 stukken laten horen, totdat hij smeekte of het kon stoppen. Nou ja, in ieder geval, het was toen wel genoeg.
We zijn gaan experimenteren, en het werkte! Ongelooflijk, de extra diepte die hij aan mijn muziek kon geven.
Hij kreeg van mij carte blanche om zijn favoriete stukken uit te kiezen. En tot mijn verrassing zaten daar juist de stukken bij waar elektronica en akoestische instrumenten samenkwamen.
We hebben afgesproken dat dit een volledig analoge productie zou worden.
Mathijn is bij mij thuis komen mixen. Ik had een analoge studio gebouwd, met een mengtafel en zo, en hij had zijn tape-echo’s en bandrecorders meegebracht.
Mixen
Alles ging vanuit de computer (want ik had het wel digitaal opgenomen) naar de tafel. Vaak ging het eerst even naar tape, of door een ander analoog ding. Daarna ging het door de mengtafel naar band. Old skool mixing, live met vier handen aan de tafel. Een mix als performance. En ik vond het geweldig.
Mastering
We besloten dat deze muziek niet weer gedigitaliseerd mocht worden, en daarom dus ook analoog gesneden moest worden, in de fabriek waar de vinylplaat gesneden wordt. Dat is een belangrijk en uiterst kritisch proces.
We hebben dit gedaan bij de Record Industry in Haarlem. Bij wijze van uitzondering mochten wij daar met een ploegje komen om op de ouderwetse manier een plaat te masteren en snijden, onder leiding van hun vaste Cutting Engineer Martijn Schouten.
Hiervoor heb ik de hulp ingeroepen van Michiel Cornelisse. Hij is de vaste geluidstechnicus van de Amsterdam Klezmer Band, waarmee we al jaren de wereld rondreizen, en mijn vaste reismaatje daarbij. Daarnaast is hij de beste mastering engineer die er is.
Mastering en snijden van de plaat gebeuren live, in één beweging. Mastering als een performance, net zoals het mixen dat was. Direct van tape naar de plaat, met een paar analoge gadgets ertussenin (nou ja, gadgets, maar dan wel heeeeeel erg dure). We habben al even geoefend bij het digitaal masteren (ja, dat moet nou eenmaal. Anders kun je Spotify en al die online dingen wel vergeten.) En toen was er een plaat!
Ik moest alleen nog even bijna een jaar wachten tot de plaat geperst zou worden, want zo lang zijn momenteel de wachttijden nou eenmaal.
Technisch
Ik weet het, dit is een lang en nogal technisch verhaal. Maar het is ook een van de factoren die deze plaat tot iets heel bijzonders maken. Nieuwe muziek, misschien wel heel anders dan je zou verwachten, hopelijk niet al te veel lijkend op wat je al kent, maar met een ouderwetse klankfilosofie en esthetiek.
We streven naar optimale audiokwaliteit, dat zei ik al. Daarom moet de plaat worden afgespeeld op 45 toeren.
Een plaat
En dan is er een plaat! Je hoort mij als geluidsontwerper, muzikant, op trombone, gitaar, basgitaar, synthesizers, piano, rammeldingetjes en weetikveeltjes. Gijs Levelt is gastmuzikant op 1 nummer. Martin Draax heeft een prachtige hoes ontworpen.
De muziek
Duality. Dualiteit. Een van de stukken op de plaat, maar ook een centraal thema.
Niet kiezen. Onbenoemd laten. De ene kant bestaat, de andere ook. Kiezen voor het een betekent het verdwijnen van het ander, en dat willen we niet. Net als de kat van Schrödinger.
Akoestisch en elektronisch. Ambachtelijk en intuïtief. Introvert en expressief. Abstract en concreet.
Miniatuur en groot gebaar. Hoofd en hart.